Rơ le khối là gì? Nguyên lý hoạt động và cấu tạo chi tiết

Rơ le khối là một thiết bị điều khiển điện tử quan trọng, được ứng dụng phổ biến trong các hệ thống tự động hóa công nghiệp, dân dụng cũng như trong lĩnh vực bảo vệ điện. Thiết bị này hoạt động dựa trên sự kết hợp giữa cơ học và điện từ để thực hiện chức năng đóng – ngắt mạch điện khi có tín hiệu điều khiển.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết cấu tạo rơ le khối và nguyên lý hoạt động của nó.

---

Cấu tạo của rơ le khối

Một rơ le khối thông thường bao gồm 5 bộ phận chính:

1. Cuộn dây điện từ (Electromagnet section)

• Khi có dòng điện chạy qua cuộn dây (Coil), nó sinh ra từ trường.

• Từ trường này tác động lên lõi sắt (Iron core), tạo ra lực hút khiến armature (phần di động) chuyển động.

2. Armature và chuyển động

• Khi armature bị hút, nó sẽ kéo theo hệ thống tiếp điểm.

• Quá trình này làm cho các tiếp điểm di động và tiếp điểm cố định đóng hoặc mở, thực hiện việc điều khiển mạch điện.

3. Phần công tắc (Switch section)

• Khi tiếp điểm đóng lại, mạch điện ngoài được kết nối.

• Nhờ đó, dòng điện có thể đi qua và cấp nguồn cho tải điện (ví dụ: đèn, động cơ, thiết bị điện khác).

4. Lò xo giải phóng (Release spring)

• Khi ngắt dòng điện khỏi cuộn dây, lực hút biến mất.

• Lò xo sẽ đẩy armature trở về vị trí ban đầu, làm ngắt mạch điện, đảm bảo hệ thống hoạt động an toàn.

5. Nguồn cung cấp điện (Load and coil power supply)

• Rơ le khối chỉ hoạt động khi có nguồn cấp cho cuộn dây và nguồn tải.

• Nhờ đó, thiết bị có thể điều khiển việc đóng/ngắt mạch một cách tự động.

---

Nguyên lý hoạt động của rơ le khối

Tóm lại, nguyên lý làm việc của rơ le khối diễn ra theo các bước sau:

1. Dòng điện chạy qua cuộn dây → tạo ra từ trường.

2. Từ trường hút armature → kéo tiếp điểm đóng/mở.

3. Mạch điện ngoài được đóng → tải hoạt động (đèn, động cơ,…).

4. Khi ngắt dòng điện → lò xo đẩy armature trở lại → mạch hở.

Nhờ cơ chế này, rơ le khối có thể điều khiển dòng điện lớn bằng một dòng điều khiển nhỏ, tăng tính an toàn và hiệu quả cho hệ thống điện.

---

Ứng dụng của rơ le khối

• Trong công nghiệp: điều khiển máy móc, bảo vệ hệ thống điện.

• Trong dân dụng: dùng trong thiết bị điện gia đình, chiếu sáng, điều hòa.

• Trong tự động hóa: đóng/ngắt mạch tự động theo lập trình.